Wat zegt het gedrag van agaporniden over hun sekse?

In de tabel rechts staat een aantal gedragingen opgesomd, die soms in verband gebracht worden met de sekse van agaporniden. De agapornis bezitters die deelnemen aan het onderzoek, zullen per individuele vogel gegevens over deze gedragingen rapporteren. De rapportage zal plaatsvinden door middel van een gestandaardiseerde vragenlijst, die in de komende maanden (tot 31 december 2005) opgesteld wordt.

De partner voeren

Vleugels spreiden tijdens de balts

Tikgeluiden maken tijdens de balts

Nestmateriaal verzamelen (tussen de veren)

Het nest verdedigen

De eieren uitbroeden

De jongen voeren

De opgegroeide jongen verjagen

Het territorium verdedigen

Het is aannemelijk dat het voorkomen van de genoemde gedragingen afhangt van een aantal andere kenmerken behalve geslacht. Om de uitspraken over verschillen tussen de seksen zo nauwkeurig mogelijk te kunnen doen, is het van belang om informatie over deze kenmerken te verzamelen. In eerste instantie wordt gedacht aan verschillen tussen de (onder)soorten, en aan de leeftijd van de agapornis.

Geïnteresseerden worden van harte uitgenodigd om hun bijdrage aan deze eerste fase van het onderzoek te leveren. Bijdragen kunnen bestaan uit aanvullingen op de tabel met relevante gedragingen, of uit kenmerken (behalve geslacht, soort en leeftijd) die van belang zijn bij het verklaren van dit gedrag. Ook is het nu al mogelijk om je op te geven voor deelname aan het onderzoek, dat op 1 januari 2006 zal starten. Geef je op of mail je ideeën via onderzoek@ethologie.nl.

Een erg essentieel onderdeel van het onderzoek, is het vaststellen van het geslacht van de bij het onderzoek betrokken dieren. De (voorlopige) vraagstelling om het geslacht van een agapornis vast te stellen: 1. Heeft het dier ooit eieren gelegd? 2. Is het dier ooit de vader van jongen geweest? 3. Is het geslacht door middel van endoscopie/ dna onderzoek vastgesteld? 4. Heeft het dier bovenop gezeten tijdens een paring? 5. Heeft het dier onderop gezeten tijdens een paring? 6. Heeft de verkoper verteld of het een mannetje of vrouwtje is? 7. Wat denkt u zelf: mannetje of vrouwtje? 8. Open vraag: ruimte voor aanvulling mbt de sekse van de vogel

---

REACTIES

---

onderwerp: seksespecifieke rol niet seksegebonden (1 van 3) datum: 28 oktober 2005 van: Wessel van der Veen Wanneer twee agapornissen van hetzelfde geslacht langere tijd tesamen zitten neemt één van de twee de mannelijke rol aan; de andere de vrouwlijke. Die rol bijft constant zolang de twee samen zitten. Het gedrag op zich (m.u.v. eieren leggen) is geen absoluut géén definitieve indicatie van het geslacht maar ongeveer even betrouwbaar als de volgende methode van seksen. Leg de weekend krant in de kooi. Als de vogel het eerst de sport paginas versnippert is het een man; zijn het eerst de mode paginas dan is het zeker een pop. Ik kweek ruim 40 jaat agapornissen en indien nodig laat ik ze DNA seksen. Door gebruik te maken van alle indicaties zoals schaambeen test, formaat, houding enz. kom ik aan tussen de 60 en 70 % goede resultaten; met DNA aan 100. onderwerp: seksespecifieke rol niet seksegebonden (2 van 3) datum: 29 oktober 2005 van: Gert Jacobusse redactie ethologie.nl De gedachte achter het onderzoek is dat het samenvoegen van de ervaringen van meerdere agapornis bezitters betrouwbare informatie kan geven over mogelijke gedragsverschillen tussen de seksen. Hierover wordt veel gefilosofeerd; juist een kwantitatief onderzoek met statistische toetsing van hypotheses kan meer inzicht geven. Ik zal bedenken hoe de hypothese getoetst kan worden, dat van een tweetal steeds de één de mannelijke en de ander de vrouwelijke rol aanneemt. Ik denk daarbij in eerste instantie aan een analyse, waarin interacties tussen agaporniden die één kooi delen meegenomen kunnen worden. Daarvoor moet informatie over het 'kooilidmaatschap' per individuele vogel verzameld worden. Wellicht een nuttige aanvulling. Ik hoop dat de uiteindelijke onderzoeksopzet u als ervaren kweker straks enthousiast zal krijgen! Verder kritisch meedenken wordt zeker gewaardeerd. PS ik heb uw methode geprobeerd met een koppeltje personata's: het popje heeft zowel de sport- als de modepagina's verslonden... onderwerp: seksespecifieke rol niet seksegebonden (3 van 3) datum: 29 oktober 2005 van: Wessel van der Veen Zie "Zeitschrift für Tierpsychologie" Band 17, Heft 6; Dezember 1960 en het artikel daarin van WilliamC. Dilger: The comparative ethology of the African Parrot Genus Agapornis. in het bijzonder pag. 667 1e alinea. Dus: geen hypothese maar een feit.